اکتشافات ژئوفیزیکی

روش های ژئوفیزیکی همواره در اکتشافات مواد معدنی، نفتی، حوزه های مهندسی، آب شناسی و باستان شناسی مورد استفاده قرار می گیرند و نتایج ارزنده ای را در اختیار قرار می دهند که با تلفیق این نتایج با زمین شناسی نقاط بهینه برای حفاری تعیین می شود و این موجب صرفه جویی در هزینه و زمان اکتشاف می شود. امروزه با پیشرفت تکنولوژی و اختراع کامپیوتر دقت روش های ژئوفیزیکی افزایش یافته و این روش با استفاده از محاسبات کامپیوتری و روش های مدل سازی معکوس، نتایج بسیار ارزنده ای در اختیار کارشناسان قرار می دهد. در ژئوفیزیك اكتشافی ژئوفیزیكدانان با بهره‌گیری از روش‌های گوناگون به شناسایی لایه‌های كم‌عمق زمین جهت اكتشاف منابع انرژی و معدنی زمین می‌پردازند. طراحی و اجرای عملیات ژئوفیزیکی از عملکردهای اصلی شرکت علوم زمین می باشد و با بکارگیری تجهیزات پیشرفته و کارشناسان مجرب ده ها پروژه ژئوفیزیکی در سراسر کشور توسط این شرکت انجام شده است.


در اکتشافات ژئوفیزیکی برخی از مهمترین خواص فیزیکی زمین توسط ابزارهای ویژه اندازه گیری شده و با تفسیر نتایج بدست آمده، شرایط زیر زمین نتیجه می‌شود. خواصی از سنگ‌ها که در اکتشافات ژئوفیزیکی، سنجیده می‌شوند، معمولا شامل کشسانی، هدایت الکتریکی، هدایت حرارتی، چگالی، خاصیت مغناطیسی و رادیواکتیویته است. در اکتشافات ژئوفیزیکی معمولا به دنبال یک ناهنجاری یا به زبانی انحراف از مشخصات یکنواخت زمین شناسی هستیم. تغییر ناگهانی در جنس مواد، برخورد به یک گسل یا یک منطقه خرد شده یا لایه‌های آبدار می‌توانند ناهنجاری‌هایی نسبت به شرایط طبیعی به حساب آیند. بسته به اینکه هدف اکتشافی چه ماده ای باشد روش ژئوفیزیکی مورد استفاده متفاوت است. به عنوان مثال برای اکتشاف فلزاتی نظیر کرومیت که چگالی بالایی دارند از روش گرانی سنجی استفاده می شود. در اکتشاف معادن آهن که کانی های آن خاصیت مغناطیسی دارند، از روش های مغناطیس سنجی استفاده می شود. همچنین در اکتشاف فلزات پایه سولفیدی که به صورت پراکنده (دیسیمنته) هستند از روش پلاریزاسیون القایی (IP) استفاده می شود. روش مقاومت ویژه(RS) نیز از بصورت تلفیقی معمولا در کنار پلاریزاسیون القایی برای شناسایی زون های هادی و یا آبدار استفاده می شود . نمونه ای از دستگاه های مورد استفاده در شرکت آرشین زمین کوشا برای اکتشافات ژئوفیزیکی گوناگون را در اینجا می توان دید.


ژئوفیزیک هوایی یکی از فناوری‌های نوین برای انجام مطالعات اکتشافی- زمین­ شناسی است که به کمک این فناوری می‌توان به اطلاعات با ارزشی در مورد ساختارها و توده‌های پنهان زیرسطح زمین دست یافت. برداشت های ژئوفیزیك هوابرد كه توسط هواپیما یا هلی كوپتر انجام می گیرد شامل اندازه گیری تغییرات چندین پارامتر فیزیكی زمین می باشد. مهمترین پارامترهای قابل اندازه گیری عبارتند از : رسانایی (Conductivity) كه با عكس مقاومت ویژه برابر است، خود پذیری مغناطیسی (Susceptibility) ، چگالی و تجمع عناصر رادیواكتیو شامل پتاسیم و توریم و اورانیم. هر گونه تغییر در نزدیكی سطح زمین كه سبب تغییرات قابل اندازه گیری در این پارامترها شود، كاربردهای عملی ژئوفیزیك هوایی را نشان می دهد. اكتشافات برداشتهای ژئوفیزیكی را می توان در زمین، دریا و هوا انجام داد.‌در مناطقی كه وسعت زیادی دارند (بیش از صد هزار كیلومتر مربع) غالباً از روشهای هوابرد استفاده می شود. زیرا این روشها خیلی سریعتر و با دقت بیشتری انجــام می گیرد. پروژه های ژئوفیزیک هوایی از علاقمندی شرکت می باشد و کارشناسان شرکت از پیشگامان ژئوفیزیک هوایی در کشور می باشند.